Κυριακή 29 Ιουνίου 2014

ΕΥΠΑΛΙΝΟΣ

"Ο Ευπαλίνος ή Ο αρχιτέκτων" του PAUL VALERY (1871-1945) γράφτηκε ως εισαγωγή, με τον τίτλο «Διάλογος των νεκρών» στο μνημειώδες λεύκωμα Architectures το 1921.
Έχει τη μορφή σωκρατικού διαλόγου ανάμεσα στον Φαίδρο και τον Σωκράτη, στους οποίους ο Βαλερύ "δανείζει" τις ιδέες του για την αρχιτεκτονική ως "τέχνης του οικοδομείν" μακριά από τις φιλολογικές αναφορές. 
Ο Βαλερύ είχε ένα έμμονο ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική. Όπως ο ίδιος ομολογεί: «Η αρχιτεκτονική υπήρξε ένας απ' τους πρώτους και σοβαρότερους έρωτες του πνεύματός μου. 
Η ίδια η ιδέα της κατασκευής που είναι το πέρασμα από την αταξία στην τάξη, και η χρήση του αυθαίρετου που καταλήγει στο αναγκαίο, καθοριζόταν μέσα μου ως ο τύπος της πιο όμορφης και της πιο ολοκληρωμένης πράξης που ο άνθρωπος μπορεί να επιφυλάξει στον εαυτό του. Μια τελειωμένη οικοδομή μας φανερώνει, μ' ένα μόνο βλέμμα, το σύνολο των προθέσεων, των επινοήσεων, των γνώσεων και των δυνάμεων που περιέχει· φανερώνει στο φως της ημέρας το συνδυασμένο έργο της θέλησης, της γνώσης και της δύναμης του ανθρώπου»


 Ο Ευπαλίνος (6ος αιώνας π.Χ.) ήταν Μεγαρίτης αρχιτέκτονας. Έγινε διάσημος με το σπουδαίο έργο του, το Ευπαλίνειον όρυγμα στη Σάμο, μια σήραγγα μήκους περίπου 1 χλμ. και διατομής περίπου 1,75 x 1,75 μ. Κατά μήκος της σήραγγας ο Ευπαλίνος κατασκεύασε έναν αγωγό, ο οποίος μετέφερε το νερό στην πόλη. Ο αγωγός που αποκαλύφθηκε θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας, εαν αναλογιστεί κανείς πως η κατασκευή του άρχισε συγχρόνως και από τα δύο άκρα του και οι σήραγγες που διανοίγονταν με αυτόν τον τρόπο, συναντήθηκαν στη μέση και αποτέλεσαν ενιαίο όρυγμα. Η πραγματοποίηση του έργου προϋπέθετε την ορθή επίλυση του σχετικού γεωμετρικού προβλήματος και ακριβέστατη χάραξη πάνω στο έδαφος. Το έργο αυτό το ανέθεσε στον Ευπαλίνο ο τύραννος Πολυκράτης γιατί τον θεωρούσε έναν από τους σπουδαιότερους αρχιτέκτονες της εποχής του.